1- کاهش مقدار قد نسبت به سن که به علت کمبود پتاسیم، سدیم، منیزیوم، روی، فسفر، پروتئین، اکسیژن، آب و انرژی است.
2- کاهش مقدار وزن به قد که به علت کمبود انرژی، کاهش عضلات و چربی بدن است.
اضافه کردن وزن برای فردی که کمبود وزن دارد بسیار مشکل است. بدن فرد دارای کمبود وزن ممکن است:
* دارای سوخت و ساز بیشتری باشد.
* دارای سلول های چربی کمتری باشد.
* و یا کمبود وزن، اصلا ربطی به تغذیه فرد نداشته باشد.
به طور کلی، رژیمی خوب است که متعادل و متنوع باشد و انرژی لازم برای بدن را تامین کند.
اگر انرژی در بدن زیاد باشد، بدن این انرژی اضافی را در سلول های چربی ذخیره می کند تا در مواقع ضروری شکسته و آزاد شود. این شکستن انرژی، همان متابولیسم است.
افزایش فعالیت بدنی، سرعت متابولیسم را زیاد می کند و بدن به منبع سوخت که همان غذاست، نیاز پیدا می کند.
برعکس، کاهش فعالیت با کاهش متابولیسم همراه است و باعث می شود که انرژی در سلول های چربی ذخیره شود و فرد افزایش وزن پیدا کند.
از آنجایی که استرس در برخی افراد موجب کاهش وزن و در برخی دیگر موجب افزایش وزن می شود، باید ورزش را نیز جزو برنامه خود قرار دهید تا از استرس رهایی یابید و وزن تان نیز متعادل گردد.
شمایی که قصد افزایش وزن دارید، 3 وعده غذای اصلی را به همراه 3 تا 4 میان وعده باید مصرف کنید.
میان وعده می تواند شامل میوه، آبمیوه، نان و پنیر، سبزی و گردو باشد.
توجه کنید که اگر میزان افزایش وزن شما در هفته 450 تا 900 گرم باشد، بسیار خوب است.
انرژی ذخیره شده در غذاها را با واحد کالری محاسبه می کنند. کالری مقداری انرژی است که دمای 1گرم آب را 1 درجه سانتیگراد بالا ببرد.
غذاهای مختلف، کالری های مختلفی دارند، به همین خاطر کالری یک عدد شکلات با کالری یک عدد برگ کاهو برابر نیست.
متخصص یا کارشناس تغذیه برای دادن رژیم لاغری یا چاقی به یک فرد، باید جنس، سن، قد و وزن فرد را بداند تا بتواند کالری مورد نیاز او را محاسبه کند.
کودکان و نوجوانان نباید از رژیم های کاهش وزن استفاده کنند، زیرا آن ها در دوران رشد هستند و با دریافت کم کالری، ممکن است دچار کوتاهی قد شوند.
در زیر مقدار کالری چند نمونه از غذاها آورده شده است:
1 قاشق چایخوری شکر: 16 کالری و 4 گرم کربوهیدرات.
10عدد بادام زمینی: 45 کالری، 5 گرم چربی و 8 گرم پروتئین.
1عدد سیب متوسط: 60 کالری و 15 گرم کربوهیدرات.
بیشتر میوه ها: 50 تا 100 کالری و 12 تا 21گرم کربوهیدرات.
آب، کالری ندارد، اما آب سرد برای جذب شدن، کالری زیادی می سوزانند، پس افرادی که می خواهند وزن شان را افزایش دهند، باید آب سرد را کمتر مصرف کنند و به جای آن از آب ولرم استفاده کنند.
اگر شخص بدون اجرای رژیم لاغری یا انجام ورزش های سنگین، کاهش وزن پیدا کند، به آن "کاهش وزن غیرعمدی" می گویند.
دلایل مختلفی برای کاهش وزن غیرعمدی وجود دارد، از قبیل:
* سرطان
* افسردگی
* اسهال در مدت زمان طولانی
* مصرف برخی داروها: مانند داروهای تیروئید
* اختلال در غذاخوردن: مانند آنورکسیا (بی اشتهایی عصبی) و بولیمیا (پُرخوری عصبی)
* عفونت
* کمبود اشتها
* سوء تغذیه
* زخم در دهان و یا نداشتن دندان
اگر شما دارای کاهش وزن غیرعمدی هستید، قبل از رفتن به نزد پزشک یا متخصص تغذیه به سوالات زیر پاسخ دهید:
از چه زمانی متوجه کمبود وزن خود شدید؟
آیا کاهش وزن شما ناگهانی رخ داد؟
چند کیلو وزن کم کرده اید؟
آیا کم غذا می خورید؟
آیا از غذاهای مختلف استفاده می کنید؟
آیا زیاد ورزش می کنید؟
آیا بیمار شده اید؟
آیا مشکل دندانی یا دهانی دارید؟
آیا زیاد استرس دارید؟ زیاد عصبانی می شوید؟
آیا استفراغ می کنید؟
آیا احساس ضعف می کنید؟
آیا به طور غیر طبیعی گرسنه هستید، لرزش و تپش قلب دارید و زیاد عرق می کنید؟
آیا دید شما تغییر کرده است؟
سرمایی یا گرمایی می باشید؟
یبوست و یا اسهال دارید؟
آیا خیلی زیاد تشنه می شوید؟
آیا بیش از حد ادرار می کنید؟
ریزش مو دارید؟
چه داروهایی را مصرف می کنید؟
افسردگی شدید دارید؟
"سلامتی فرد در وزن متعادل اوست، نه در چاقی یا لاغری."
برای افزایش وزن چه نکاتی لازم است؟
برای افزایش اشتها چه باید کرد؟
افزایش وزن در افراد لاغر با ورزش یا با پرخوری؟
چگونه می توانم وزنم را افزایش دهم؟
بخش تغذیه و سلامت تبیان